Незразумелае ў тэкстах

[surgeon666]

ЗабалУю

[I-330]

Так это же не по-белорусски... или?

[О.Лицкевич]

Што да тэкста песні "На што бабе агарод", то на мой погляд, другі радок гучыць такім чынам:

Нашто бабе агарод, калі баба стара?
Калі бабе за 100 год -- кіпне, пэўна, зара.
Лепш аддаць бы той садок дзяўчынцы прыгожай...
Хай гусьценькі вішнячок у садку размножа.

Кіпнуць - ну, напэўна, "адкінуць канькі", іншых варыянтаў няма. А "зара" - тут адназначна рэдуцыяваная форма ад "зараз" (па-руску "сейчас"), у весцы пад Баранавічамі, дзе жыве мая радня, гэта была звычайная форма /памятаю з дзяцінства/.

[Fed]

Дзякую пану за тлумачэнне!
цяпер стала зразумела

гэта быу адзин з самых загадкавых радкоу у песняроуских тэкстах.

[О.Лицкевич]

Няма за што. Наогул праблема, з якіх крыніц Мулявін браў свой фолк, даволі цікавая. На сайце "Беларуская класічная музыка"

http://classmusic.iatp.by/be/folk_songs.html

змешчаны тэкст і ноты (!) песні "А ў цемным лесе". Яна, аказваецца, запісана ў Глыбоцкім р-не Віцебскай вобл.  Надрукавана у зб. : Анталогія беларускай народнай песні. Мн., 1975. Тэкст поўнасцю ідэнтычны песняроўскаму.

У зборніку Паэзія беларускага земляробчага календара. / Укладанне, сістэматызацыя тэкстаў, уступны артыкул і каментарыі А.С. Ліса. Мн., 1992.

http://starbel.narod.ru/folk/valaczob.htm

перадрукаваная валачобная песня "Віно ж мае зеляно" /яе запісаў яшчэ наш фалькларыст Рыгор Шырма ў 1932 г. у весцы Яцкава Валожынскага павета /пры паляках/ ад Параскі Барысіхі. Гл. песню № 196. Яе пяе Дайнека на двайным канцэртным альбоме пачатку 80-х, толькі ў запісы адсутнічае першы радок "Ой, на моры, на сінім Дунаі".

[I-330]

Большое спасибо за такие ценные разъяснения и ссылки! У Вас потрясающе интересный сайт!

[padbiarez]

Адносна слова "кіпнуць". Вазьму кансультацыю ў знаўцы мовы. Гэта, мяркуючы па ўсім, моцны такі дыялекталагізм, бо ў слоўніку літаратурнай мовы і блізка няма таго слова.

[О.Лицкевич]

Дарэчы, "кіпнуць" бралася на слых. Я таксама нідзе ў фальклорных тэкстах не сустракаў гэтага слова. А мо трэба "гібнуць"?

"Гібне, пэўна, зара"?

У зборніку "Лірычныя песні", выдадзеным Нілам Гілевічам у 1975, калі не памыляюся, годзе, бачыў каля 6 песен, якія выкарысталі "Песняры", у тым ліку, "Машаньку", "Ой у лесе-гушчары", "Добры вечар, дзяўчыначка" і г.д.

Але "На што бабе агарод" там не знайшоў. Па характары рыфмоўкі гэта, мабыць, аўтарская, а не фальклорная песня?

[padbiarez]

Нарэшце маю пару хвілінаў і мушу адбыць даўгі. Ніжэй -- тэкст песьні "Селезень-птах" (падстаўляю шчочку 1330). Музыка Алега Молчана, словы Валяньціны Аколавай, (Р) 1994.

Плаваў па моры, ды ня ўмываўся селезень-птах.
Як з табой, сумны, жаласны, думны, сталася так?
Човен да крылаў (...) хінуўся -- не пачарніў.
Хто ж цябе сумны, жаласны, думны птах разьлюбіў?

Селезень-птах (2 р.), як з табой, сумны, сталася так?

Хвалі салёна крэсьлілі далеч, білі крылом,
Што ж цябе, сумны, жаласны, думны, у шторм прывяло?
Песьня анёлаў клікала зь неба, ружай цьвіла,
Далеч марская простыньню белай крыльлям была.

Селезень-птах...

Запіс, на жаль, ня надта добры, таму ў першым куплеце аднаго слова  ня здолеў разабраць. А перакладаць, мабыць, патрэбы няма -- усё проста. Хінуцца -- тянуться, склоняться к ч-л. (к-л.) Сумны -- грустный, жаласны -- жалкій.
Працяг будзе?:gentleman

[I-330]

Ой, Падбярэз, как Вы неожиданно про Селезня вспомнили! Снова Вам большой спасиб и   в "падстауляную шчочку"!
Текст действительно прозрачный, но на слух были проблемы с грамматическими формами.

А насачет пратяга - обязательно будет: я тут совсем недавно обо что-то спотыкалась, но сейчас прям сразу не вспомню:confused:

[I-330]

Я вспомнила!!! Падбярэз, продолжаю вгонять Вас в долги , но на случай, если будет воз свободного времени и отсутствие идей, как его убить ( ), помогите мне с текстом "Жалейки" (если она так называется: там про то, как лирический герой хочет себе жену найти исключительно в родной сторонке и вообще ждет от нее олимпийских рекордов - говорит, пусть "мяне палюбит как сябе самую" - как-то так)... в принципе, содержание понятно, но некоторые фразы, извините за выражение, очень трудно разбить на лексемы... во как!

[padbiarez]

Тацьцяна! Ды я з задавальненьнем! Толькі б вось больш дакладную "на водку" (не "на гарэлку"!) хацелася б, хоць пару радкой, таму што з таго, што ты напісала, нават здагадацца не магу, пра якую песьню гаворка ідзе.

[I-330]

Она относительно недавняя – 90-ых годов, насколько я понимаю. Припев приблизительно такой:

Ой, жалейка, ты мая, /...?.../
На жалейцы ад души я зайграю
Ой, зайграю ды на усю на старонку
Дзе ж ты люба, люба жонка

А вот во втором куплете несколько мест мне не понятны.

[padbiarez]

І ўсё ж, знаўцы, як называецца гэтая песьня, якую вышэй Тацьцяна працытавала? падкажыце, хто памятае.
Адносна песьні "Завушніцы". Там ёсьць адно месца, якое я сам ня мог зразумець, каб не дапамога знаёмай паэткі, якая гэты верш ведае.
Дык вось: "Ды ўсё перашкаджалі табе, дзяўчына, верыць
То павадак вясновы, то прымаразак шэры".

[Анатолий Вейценфельд]

автор оригинала padbiarez
"Ды ўсё перашкаджалі табе, дзяўчына, верыць".

А в сборниках песен - "перашкаджалі калi дзяўчыны верыць"
мелочь - но все по-другому